Konu Bitcoin olunca yeni gelenlerin dikkatini çeken bir kelime daha var: Blockchain. Bu teknoloji insanlığın tüm dertlerine derman olarak satıldı. Aslında Bitcoin'in nasıl çalıştığını anlamak isteyenler için bilgisi gerekli olan devrim niteliğinde bir teknolojidir. Peki blockchain nedir ve nasıl kullanılabilir?
Blockchain tam olarak ne anlama geliyor?
Blockchain terimi teknolojinin kendisinden çok daha yeni bir yaratımdır. Satoshi Nakamoto Bitcoin'i yarattığında teknik incelemesinde blockchain teriminden bahsetmedi. Teknoloji çok detaylı anlatıldı ama isim verilmedi. Bitcoin'in blockchain gibi çalıştığı anlaşılınca tabir kullanılmaya başlandı.
Konuyla ilgili kafa karışıklığı nedeniyle birçok kişi blockchain'i çözemediği sorunlara çözüm olarak görüyor. Bu metinde teknolojinin ne olduğunu ve nasıl çalıştığını anlayacaksınız. Ve elbette göründüğü kadar karmaşık olmadığını keşfetmek.
Blockchain'in anlaşılması kolay bir tanımı
Esasen blockchain çok basit bir araçtır. Noterlerde kullanılan defter defterinin dijital versiyonundan başka bir şey değil. Ancak iki fark var. Birincisi, blockchain defterinin tamamen dijital olmasıdır. İkincisi ise aynı anda birden fazla kişi tarafından kontrol edilebilmesidir.
Defterler, örneğin bir işyerinde veya noterde gerçekleşen tüm işlemleri kaydeder. Blockchain, belirli bir kripto para birimiyle gerçekleştirilen tüm işlemleri kaydeder. Böylece, Bitcoin blok zinciri Bitcoin'de yapılan işlemleri kaydeder, Ethereum blok zinciri Ether (ETH) ile yapılan işlemleri listeler vb. Blockchain üzerindeki her işlemde kaydedilen veriler arasında şunlar bulunur:
Kripto para birimi işlemlerinin miktarı;
İşlemi kimin gönderdiği ve kimin aldığı;
İşlemin yapıldığı tarih ve saat;
İşlemin kaydedildiği bloğun numarası (yüksekliği);
Her işlemin gerçekliğini onaylayan karma numarası.
Blockchain'in, cüzdan adreslerini kullanarak bir işlemi kimin gönderip aldığını tanımladığını unutmamak önemlidir. Ancak ağ, ilgili tarafların isimlerini veya belgelerini sağlamıyor. Böylece, blockchain hem herkese açık (tüm kayıtlar açık olduğundan) hem de takma adlı (gerçek kimliği koruyarak) olmayı başarıyor.
Blockchain işlemleri nasıl gerçekleşir?
Her işlem blok zincirinde belirli bir blokta saklanır. Bitcoin madenciliği hakkındaki metnin gösterdiği gibi, bloklar her zaman diliminde oluşturulur; Bitcoin'de bu yaklaşık 10 dakika sürer. Böylece bu süre zarfında blockchain üzerinde yapılan her işlem bu bloğa dahil edilir.
Blockchain'deki bir Bitcoin işleminden elde edilen bilgiler
Ortalama 10 dakikalık bir sürenin ardından tüm işlemler tek bir blokta gruplanır. Bu blok daha sonra onu keşfeden madenci tarafından madencilik süreci aracılığıyla ağa iletilir. Her bloğun, onu tanımlayan ve diğer ağ katılımcılarının bloğun meşru olduğunu ve değiştirilmediğini bilmesini sağlayan bir karma numarası vardır.
Hash, bir dizi harf ve rakamdan başka bir şey değildir. Örneğin, 0000000000000000000000007aa242ddd2bb91add3ca0cb43b4500451378a6eb37d99, Bitcoin ağındaki 670151 numaralı bloğun karmasıdır. Ayrıca her blok kendisinden önceki bloğun hash değerini içerir.
Böylece madenciler ağ sırasının doğru şekilde takip edildiğini doğrulayabilirler. Böylece bloklar, işlemlerinizin yanı sıra hash'iniz ve önceki bloğun hash'iyle ilgili bilgileri de içerir. Bu şekilde ağ uzun, kesintisiz bir blok zinciri (orijinalinde blockchain) oluşturur.
Blockchain Nasıl Çalışır?
İki hash içererek blockchain son derece güvenli hale gelir. Aslında bir kişi ağı dolandırmak isterse sadece söz konusu bloğu değil, önceki blokları da dolandırması gerekir. Bu arada ağdaki tüm madencilerin ve düğümlerin bilgi işlem gücü, doğru zinciri çözmeye odaklanacak.
Bir blok çıkarıldığında ve önceki bloğun hashini içerdiğinde dolandırıcılığı tespit etmek daha kolay hale gelir. Önceki blokun karmasını göstermeyen bir blok, ağ tarafından tanınmayacaktır. Böylece sistemden anında elenerek yetim blok haline gelir ve dolandırıcılığa teşebbüs eden madenci enerjisini boşuna harcamış olur.
Blockchain Merkezi Olmaması
Tüm bu sürecin işlemesi için blockchain, dünya çapında dağıtılmış onbinlerce bilgisayardan oluşan bir yapıya dayanıyor. Bu bilgisayarların birbirleriyle hiçbir ilişkisi yoktur ve bir ağ veya merkezi sunucu ile bağlanmazlar. Temel olarak üç işlevleri vardır:
Ağdaki işlemleri doğrulayın ve blokları doğrulayın;
Blokları bulun ve bunları ağın geri kalanına iletin;
Sistemdeki dolandırıcılık girişimlerine karşı uyarılar.
İşlemlerin ve blokların doğrulanması tam düğümlerin sorumluluğundadır. Bir ağ düğümü olmak büyük bir yatırım gerektirmez: yalnızca Bitcoin blok zincirini indirip saklayacak kadar büyük bir sabit diske sahip bir bilgisayara ihtiyacınız vardır. Şu anda, bitcoin blok zincirinin boyutu yaklaşık 320 gigabayt (GB)'tır.
Bitcoin blok zincirinin boyutunun gelişimi
Blok oluşturma ve keşfetme ise madencilerin sorumluluğundadır. Karmaların keşfiyle sonuçlanan matematik problemlerini çözerler. Bu çalışma, muazzam bilgi işlem gücünün ve dolayısıyla enerjinin kullanımını içerir. Bu nedenle madenciler blokları keşfettiklerinde bitcoin miktarlarıyla ödüllendirilirler.
Madenciler ve düğümler dünyanın farklı köşelerine dağılmış durumda. Ayrıca ağda, her biri küçük bir sunucu görevi gören merkezi bir sunucu yoktur. Yani bir düğüm, bir madenci veya bir grup düğüm ve madenci hizmet dışı bırakılırsa ağ çökmez. Kaybına kolayca uyum sağlayacak, ancak varlığı sona ermeyecek.
Blockchain teknolojisi güvenli mi?
Evet. 3 Ocak 2009'daki kuruluşundan bu yana, Bitcoin blok zinciri birçok saldırı girişimine maruz kaldı. Ancak hiçbiri başarılı olamadı. Bugün ağ, haftanın 7 günü, günün 24 saati, herhangi bir sorun veya kesinti olmaksızın çalışmaktadır. Güçlü ademi merkeziyetçiliği, bir saldırının başarılı olmasını neredeyse imkansız hale getiriyor.
Ek olarak, Bitcoin bugün saniyede yaklaşık 165 milyon terachash (TH/s) değerine sahiptir. Bu, Google'ın tüm sunucularının toplamından daha fazla bilgi işlem gücü demektir. Birisi şebekenin kontrolünü ele geçirmek isterse, tüm bu gücün en az %50 + 1'ini alması gerekir; bu hem pahalı hem de son derece düşük bir ihtimaldir.
Ancak kendinize şu soruyu sorabilirsiniz: Kripto para birimlerinin çalındığı vakaları duydum veya okudum. Evet hâlâ çok yaygın. Ancak bu vakalar genellikle kişisel hatalar veya diğer sistemler gibi başka faktörleri de içerir. Kripto para hırsızlığının ana vektörleri şunlardır:
Parolaları (özel anahtarlar) cüzdanda saklarken hatalar;
Blockchain dışındaki platformlardan (borsalar ve cüzdanlar gibi) hırsızlık;
Kullanıcının bilgisayarına bulaşan virüsler ve kötü amaçlı yazılımlar;
Cüzdanlara erişimi çalan kötü amaçlı yazılım.
Blockchain Uygulamaları
Blockchain devrim niteliğinde bir teknoloji haline geldi. İlk pratik uygulaması kripto para birimlerinin yaratılmasıydı. Ancak insanlar ve işletmeler, kullanımının ekonominin çeşitli sektörlerine genişletilebileceğini kısa sürede keşfetti.
Blockchain kullanımının en ünlü örneklerinden biri belge kimlik doğrulamasıdır. Araç kesin veriler sağladığından, belirli bir belgenin ne zaman oluşturulduğunu veya toplandığını belirlemek amacıyla dijital imzalar oluşturmak için kullanılabilir. Bu, dolandırıcılığı ve kanıtlara ve diğer hassas içeriklere müdahaleyi önleme konusunda muazzam bir potansiyele sahiptir.
Blockchain ayrıca mülk kayıtları (gayrimenkul, hisse senetleri ve kişisel mülkler gibi), finansal işlemler, müzik ve kitap telif hakları ve hatta seçimlerdeki oyları kaydetmek için de kullanılabilir. Brezilya'da 2015 yılında kurulan OriginalMy girişimi, bu alanlarda blockchain kullanımında en büyük başarılardan biridir.
Özetle, blockchain teknolojisi geleceğe yönelik pek çok umut verici fayda sağlamıştır. Ancak güvenilir olduğunu kanıtlamak için hâlâ kat etmesi gereken uzun bir yol var. Ve tıpkı bir ev inşa etmek gibi, her seferinde bir blok yapılacak.
