ਯੂਰਪੀਅਨ ਸੈਂਟਰਲ ਬੈਂਕ (ECB) ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਮੁੱਖ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਚੱਕਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਹੁਣ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਉਮੀਦ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਡੂੰਘੀ ਕਟੌਤੀ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ 2026 ਤੱਕ ਵਧੇਗੀ। ਇਸ ਅਨੁਕੂਲ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਯੂਰੋਜ਼ੋਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣਾ ਹੈ, ਪਰ ਮੁਦਰਾਸਫੀਤੀ ਅਤੇ ਬੱਚਤਾਂ ‘ਤੇ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੇਖ ਇਹਨਾਂ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਈਸੀਬੀ ਨੇ ਦਰਾਂ ਘਟਾਈਆਂ: ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਿਉਂ?
ECB ਨੇ 2024 ਦੇ ਮੱਧ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਆਪਣੀਆਂ ਮੁੱਖ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਨਵਰੀ 2025 ਵਿੱਚ 0.25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅੰਕ ਦੀ ਹੋਰ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜਮ੍ਹਾਂ ਦਰ 2.75% ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਨੀਤੀ ਕਈ ਕਾਰਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੈ: ਮੁਦਰਾਸਫੀਤੀ ਜੋ 2% ਦੇ ਟੀਚੇ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸਨੇ ਹੌਲੀ ਹੋਣ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿਖਾਏ ਹਨ, ਕਮਜ਼ੋਰ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਯੂਰੋ ਜ਼ੋਨ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ, ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਫੈਡਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵ (FED) ਨਾਲ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ, ਜਿਸਨੇ ਇਸਦੀ ਦਰ ਵਾਧੇ ਵਿੱਚ ਵਿਰਾਮ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਈਸੀਬੀ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਦੀਆਂ ਲਾਗਤਾਂ ਘਟਾ ਕੇ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇਗਾ। ਈਸੀਬੀ ਨੇ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਦਰ-ਕੱਟਣ ਦਾ ਚੱਕਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਰੁਕ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਸਤੰਬਰ, ਅਕਤੂਬਰ ਅਤੇ ਦਸੰਬਰ ਵਿੱਚ ਦਰ ਸਮਾਯੋਜਨ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।
ਈਸੀਬੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀ ਫਿਲਿਪ ਆਰ. ਲੇਨ ਨੇ ਮੰਦੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਤੁਲਿਤ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਲੋੜ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਈਸੀਬੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਲਗਾਰਡ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਯੂਰਪੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਮੁਦਰਾਸਫੀਤੀ ਟੀਚੇ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਸਥਿਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ।
2026 ਵਿੱਚ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਕਿੰਨੀ ਦੂਰ ਹੋਵੇਗੀ?
ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ECB ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ 2025 ਵਿੱਚ ਘਟਦੀਆਂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ, ਜੋ ਗਰਮੀਆਂ ਤੱਕ ਲਗਭਗ 2% ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਕੁਝ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ 2026 ਤੱਕ ਹੋਰ ਡੂੰਘੀਆਂ ਕਟੌਤੀਆਂ ਦੀ ਉਮੀਦ ਵੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਵਿਸ ਲਾਈਫ ਐਸੇਟ ਮੈਨੇਜਰਜ਼ ਦੇ ਦਰਾਂ ਅਤੇ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਮੈਨੇਜਰ ਮੈਕਸਿਮ ਮੂਰਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ECB ਨੂੰ 2025 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਮੁੱਖ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬਾਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਬਿੰਦੂ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਹੋਰ ਕਟੌਤੀਆਂ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਦੀ ਹੱਦ ਮੁਦਰਾਸਫੀਤੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ, ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ FED, ਦੀ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰੇਗੀ। ਈਸੀਬੀ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਆਰਥਿਕ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਫੈਸਲੇ ਲਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰਤੀ ਲਚਕਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰੇਗਾ। ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣ ਅਤੇ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੀ ਵਿੱਤੀ ਰਣਨੀਤੀ ਨੂੰ ਢਾਲਣ ਲਈ ECB ਦੀਆਂ ਘੋਸ਼ਣਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮਾਹਰ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
