NFT, Etherum, Bitcoin, Cardano… Aklınıza gelebilecek veya gelmeyebilecek isimler, son zamanlarda internetteki tartışmaların merkezinde yer alıyor ve bunun da haklı bir nedeni var: NFT'ler, internet kullanıcıları, avukatlar ve hukuk öğrencileri için gerçek bir hukuki baş ağrısı teşkil ediyor.
Bu konuda kanunun nispeten belirsiz kalması nedeniyle haklı olarak sorulan ve üzerinde düşünülen sorulardır. Sizi aydınlatmak için Coinaute size cevap veriyor.
Bu yazımız yeni başlayanlara, meraklılara ve hatta deneyimli olanlara yöneliktir!
Uyarı: Çok sayıda hukuki terimden bahsedilmektedir! Söz veriyoruz, basitleştirmeye çalışacağız!
Uyarı: Coinaute, Ceza Kanunu kapsamındaki bir suçla ilgili olmadığı sürece hiçbir şeyin lehinde veya aleyhinde olduğunu iddia etmemektedir. Coinaute sitesinde yer alan yazılar eğitim ve eğlence amaçlı yazılmıştır. Biz hukukçu veya avukat olduğumuzu iddia etmiyoruz.
NFT = telif hakkı mı?
NFT'nin ne olduğuna dair kısa bir hatırlatma: Bir blok zincirinde saklanan dijital veya fiziksel bir mülke (veya her ikisine) yol açan bir belirteç. Bilgilerinizi son derece güvenli bir şekilde iletmenizi ve almanızı sağlayan bir kasa.
NFT aynı zamanda yaratıcı bir çalışmayla da ilişkilendirilmektedir. (Sesli, sanatsal, fotoğrafik veya videografik vb.) Temelde tek bir kişi tarafından “satın alınıp” sahip olunamaz.
Değiştirilebilir bir token olarak, temelde yarışıyor ve "ilk!" diye bağırıyorsunuz. bitiş çizgisine ulaştığında.
Peki gerçekten telif hakkı hukukundan bahsedebilir miyiz?
Bir yargı bilmecesi
Keanu Reeves, "NFT'lerin kolayca çoğaltılabilir" demiş olsa da Marvel ve DC Comics gibi bazı ünlü şirketler, süper kahramanlarına dayanan bağımsız NFT'ler üretmeyi reddediyor.
Tıpkı Rusların uzayın kendilerine ait olduğunu ilan etmesi gibi, NFT ve ona ait olma hakkı da çoğunlukla maddi olmayan bir şeydir. Muhtemelen satın aldığımız şeyin sadece bizde olduğunun garantisini hiçbir zaman veremeyeceğiz.
Sanatçı ise, aksi yönde karar vermediği sürece, eserinin sahibidir ve her zaman da sahibi olmaya devam edecektir. Çalınabilecek içeriklerle ilgili olarak OPENSEA gibi web siteleri, çalındığı düşünülen bir NFT'yi kaldıracak bir sistem uygulamayı planlıyor.
Peki üçüncü bir şahsın iddiasının veya NFT çalışmamızın gerçekliğini nasıl kanıtlayabiliriz?
İşte 21. yüzyıl hukukçularının hukuki bilmecesi tam da budur.
Mahkeme, NFT'nin varlığının zaten eserin yazarlığının kanıtı olduğunu düşünüyor, ancak her hırsızlıkta olduğu gibi somut kanıt sunmak tartışmayı sonlandırmak için yeterli olmalı.
Yazar = Aksi ispat edilene kadar dosyanın resmi sahibidir.
Alıcı = maddi olmayan ve az çok gerçek olan şeylerin mülkiyet hakkı.
Ceza Kanunu'ndan alıntı yapacak olursak:
“Fikri Mülkiyet Kanunu'nun L 122-4'ü, “Yazarın veya onun haleflerinin veya devralanlarının izni olmadan yapılan herhangi bir temsil veya çoğaltma, tamamen veya kısmen hukuka aykırıdır. Aynı şey, herhangi bir sanat veya işlemle yapılan çeviri, uyarlama veya dönüştürme, düzenleme veya çoğaltma için de geçerlidir.”
Eseri temsil etme hakkı reklam içeriyorsa (Fikri Mülkiyet Kanunu'nun L 122-2 maddesi)”
Sorun aslında internet ve onun incelikleridir.
Üreme hakkından bahsedelim
Hatırlatmak isteriz ki, bir kurgu eserde (örneğin: Churchill) geçmişte yaşamış bir kişinin görüntüsüne, videosuna veya hatta bu kişiden söz edilmesine ilişkin hak, koruma süresi sona erdiğinde geçerliliğini yitirir.
Aynısı NFT'ler ve telif hakları için de geçerli. Lüks marka Hermès, OPENSEA'da yer alan MetaBirkins'in, markanın kült çantalarından birinden esinlenerek kaldırılmasını talep etmekte gecikmedi. Elbette ki ortadan kayboldular.
Bu durum Mason Rothchild'in hoşuna gitmedi ve özellikle Discord platformunda çalışmalarını tanıtmaktan çekinmedi. Nadir olduğu gibi. Kendini korumak için de sanatsal ifade özgürlüğünden yararlanıyor.
Hermès, buna karşılık New York Bölge Mahkemesi'ne şikayette bulundu ve açıkça "bu operasyonun aldatıcı doğasında ısrar ederek, evin bu projenin durdurulmasını, alan adının geri alınmasını ve suçlanan NFT'lerin satışıyla kısmen bağlantılı zararların ödenmesini talep ettiğini" duyurdu.
NFT Adalet
Mason da Guinevere kadar hayal kırıklığına uğramış olmalı.
Fransa'da Ceza Kanunu üreme konusunda ne diyor?
Şöyle aktarıyor: “Fikri Mülkiyet Kanunu'nun L. 122-4 maddesi, “sanatçının veya onun haleflerinin veya devralanlarının izni olmaksızın, bütünüyle veya kısmen yapılan herhangi bir temsil veya çoğaltmanın hukuka aykırı olduğunu” hükmeder.
Yaptırımlara gelince:
3 yıl hapis ve 300.000 avro para cezası
Organize bir çetenin parçası olarak sahtecilik yapanlara 7 yıl hapis ve 750.000 avro para cezası
Zararlar ve faiz
Eserin tahribi
Son olarak, ya başlarsak?
