Brezilya’da hükümet kaynaklarına göre, Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, Brezilya’nın Temmuz 2025’te grubun 17. zirvesine başkanlık etmeye hazırlandığı bir dönemde bile, ortak bir BRICS para birimi fikrinden vazgeçmeyi düşünüyor. Bu potansiyel dönüş, dolarizasyonun geleceği ve BRICS bloğunun bütünlüğü hakkında soruları gündeme getiriyor. Bu makalede Brezilya’nın bu tereddüdünün nedenleri, Donald Trump’ın muhalefeti ve bunun ABD dolarının hakimiyeti açısından sonuçları inceleniyor.
Brezilya: Öncelik yeni bir para birimine değil, dolara olan bağımlılığı sona erdirmek
BRICS para biriminin yaratılması, daha önce ABD dolarına olan bağımlılığı azaltmanın bir yolu olarak görülürken, Brezilya’nın artık başka yaklaşımları tercih ettiği görülüyor. Reuters kaynaklarına göre Brezilya, BRICS zirvesinde uluslararası ticarette yeni bir para birimi yaratmadan doları devre dışı bırakmayı öngören alternatif çözümler önermek istiyor. Bu yaklaşım, ikili ticarette yerel para birimlerinin kullanımının artırılmasını veya alternatif ödeme sistemlerinin geliştirilmesini içerebilir.
Bu stratejinin bir kısmı, BRICS gibi çeşitlilik gösteren bir grup için ortak bir para birimi yaratmanın karmaşıklığı ve zorluklarıyla açıklanıyor. Üye ülkelerin ekonomileri farklı gelişmişlik ve çıkar düzeylerine sahip olduğundan, para politikalarının uyumlu hale getirilmesi ve ortak bir finansal altyapı oluşturulması zorlaşmaktadır. Ekonomik istikrarını sürdürmek isteyen Brezilya, dolara olan bağımlılığını azaltmak için daha pragmatik ve kademeli bir yaklaşımı tercih edebilir.
Trump ve BRICS: Gümrük Vergisi Tehditleri ve İttifakın Kırılganlığı
Brezilya’nın kararında Donald Trump’ın dolarizasyon karşıtı tutumunun da rol oynaması mümkün. Reuters’a göre BRICS, Trump’ın üye ülkelere ABD dolarını terk etmeleri halinde gümrük vergileri uygulayacağı tehdidinde bulunmasının ardından baskı altına alındı. Resmen doğrulanmamış olsa da bu tehdit, ABD’nin küresel finans sisteminde doların hakim konumunu koruma kararlılığını gösteriyor. Rusya ve İran, kendilerine yardımcı olabilecek ABD ile ortaklıklar geliştiriyor.
BRICS ülkeleri içinde de ortak para birimi konusunda ayrışmalar yaşanıyor. Örneğin Hindistan da çekincelerini dile getirmiş ve sınır ötesi işlemlerde ABD dolarının kullanılmasını savunmuştur. Sadece Rusya, Çin ve İran’ın BRICS para biriminin yaratılmasını aktif olarak desteklediği görülüyor; bunun başlıca nedenleri, bu ülkelerin maruz kaldığı ekonomik yaptırımlar veya küresel finansı domine etme hırsları. Bu ayrışmalar ittifakın kırılganlığını ortaya koyuyor ve ortak para projesinin geleceğini belirsiz hale getiriyor.
