ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡ ਕੀ ਹੈ?

ਇੱਕ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡ ਇੱਕ ਬਲਾਕਚੈਨ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ ਡਿਵਾਈਸ ਜਾਂ ਸਰਵਰ ਹੈ ਜੋ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਨੈੱਟਵਰਕ ਵਿੱਚ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ, ਤਸਦੀਕ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੀਲੇਅ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਬਲਾਕਚੈਨ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਡੇਟਾ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇਹ ਭੂਮਿਕਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਨੋਡ ਸਿਰਫ਼ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਵੰਡੇ ਹੋਏ ਲੇਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜੋੜਨ ਅਤੇ ਇਸ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੇ ਹੋਰ ਨੋਡਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ। ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੈੱਟਵਰਕ ਵਿੱਚ ਨੋਡਾਂ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਲਾਕਚੈਨ, ਇੱਕ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਅਟੱਲ ਲੇਜਰ, ਦੀ ਅਖੰਡਤਾ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਨੋਡ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਬਲਾਕਚੈਨ ਕਈ ਨੋਡਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਡੇਟਾ ਦੇ ਬਲਾਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨ ਲਈ ਖਾਸ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਬਲਾਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਚੇਨ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਬਲਾਕਚੈਨ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਲੇਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨੋਡਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡ ਕਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਾਰਜ ਕਰਦੇ ਹਨ:

• • ਲੈਣ-ਦੇਣ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ: ਨੋਡ ਹਰੇਕ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਇਹ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ, ਭੇਜਣ ਵਾਲੇ ਕੋਲ ਕਾਫ਼ੀ ਫੰਡ ਹਨ, ਡਿਜੀਟਲ ਦਸਤਖਤ ਵੈਧ ਹਨ, ਆਦਿ)। ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਵੈਧ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਹੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਸਾਰ: ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਨੋਡ ਕਿਸੇ ਬਲਾਕ ਜਾਂ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਇਸਨੂੰ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੇ ਦੂਜੇ ਨੋਡਾਂ ਨਾਲ ਸੰਚਾਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਨੋਡਾਂ ‘ਤੇ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੇ ਰੀਅਲ-ਟਾਈਮ ਅਪਡੇਟਸ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਨੋਡ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਬਲਾਕਚੈਨ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ, ਕੋਈ ਵੀ ਕੇਂਦਰੀ ਨੋਡ ਪੂਰੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਹਰੇਕ ਨੋਡ ਸੁਤੰਤਰ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਸਾਰੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬਲਾਕਚੈਨ ਵਿੱਚ ਨੋਡਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨੋਡਸ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਤੇ ਵਰਤੇ ਗਏ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ:

ਪੂਰੀ ਗੰਢ ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਨੋਡ ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕੋਲ ਪੂਰੇ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕਾਪੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਪਹਿਲੇ ਬਲਾਕ (ਜੈਨੇਸਿਸ ਬਲਾਕ) ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਾਰੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਨੋਡ ਨਵੇਂ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬਲਾਕਾਂ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਨੋਡਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਨੋਡ ਹਰੇਕ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਅਤੇ ਬਲਾਕ ਦੀ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਉਹ ਬਲਾਕਚੈਨ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਚੇਨ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਬਲਾਕ ਜੋੜਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਹਲਕੀ ਗੰਢ ਹਲਕੀ ਗੰਢ ਜਾਂ ਪਤਲੀ ਗੰਢ ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਗੰਢ ਦਾ ਇੱਕ ਸਰਲ ਰੂਪ ਹੈ। ਪੂਰੇ ਨੋਡ ਦੇ ਉਲਟ, ਇਹ ਪੂਰੇ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਸਗੋਂ ਇਸਦਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੀ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਲਕੇ ਨੋਡ ਸਟੋਰੇਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਤੀਬਰ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਅੱਪ-ਟੂ-ਡੇਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਪੂਰੇ ਨੋਡਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਲਾਈਟ ਨੋਡਸ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਲਾਈਟ ਵਾਲਿਟ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਬਲਾਕਚੈਨ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਜਲਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਨੋਡ ਵੈਲੀਡੇਟਰ ਨੋਡ ਉਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬਲਾਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚੇਨ ਵਿੱਚ ਜੋੜਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਭੂਮਿਕਾ ਬਲਾਕਚੈਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਜੋ ਪਰੂਫ ਆਫ਼ ਸਟੇਕ (PoS) ਵਰਗੇ ਸਹਿਮਤੀ ਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਨੋਡ ਬਲਾਕਚੈਨ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਬਲਾਕ ਜੋੜਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਕਿੰਨੀ ਕ੍ਰਿਪਟੋਕਰੰਸੀ ਹੈ ਅਤੇ “ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ” ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, Ethereum 2.0 ਨੈੱਟਵਰਕ ਵਿੱਚ, ਵੈਲੀਡੇਟਰ ਨੋਡਸ ਪਰੂਫ ਆਫ਼ ਵਰਕ (PoW) ਵਿਧੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਨੋਡਾਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਊਰਜਾ ਖਪਤ ਦੀ ਲੋੜ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਲੇਜ਼ਰ ਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਨੋਡਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੈੱਟਵਰਕ ਵਿੱਚ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਹਰੇਕ ਭਾਗੀਦਾਰ (ਨੋਡ) ਨੂੰ ਬਾਕੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨਾਲ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇੰਟਰੈਕਟ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹੀ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਵਧੀਆ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ, ਨੋਡ ਸਹਿਮਤੀ ਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨੈੱਟਵਰਕ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਧਿਰਾਂ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ‘ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਹਨ। ਵਰਤੇ ਗਏ ਦੋ ਮੁੱਖ ਸਹਿਮਤੀ ਵਿਧੀਆਂ ਹਨ:

1. 1. ਕੰਮ ਦਾ ਸਬੂਤ (PoW): ਇਹ ਬਿਟਕੋਇਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕ੍ਰਿਪਟੋਕਰੰਸੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਵਿਧੀ ਹੈ। ਇੱਕ PoW ਨੈੱਟਵਰਕ ਵਿੱਚ, ਨੋਡ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਈਨਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਬਲਾਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਗਣਨਾਵਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਊਰਜਾ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋੜ ਵਾਲੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦਾ ਸਬੂਤ (PoS): Ethereum 2.0 ਵਰਗੇ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ PoS, ਵਧੇਰੇ ਊਰਜਾ ਕੁਸ਼ਲ ਹੈ। ਨੋਡ ਉਹਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖੀ ਗਈ ਕ੍ਰਿਪਟੋਕਰੰਸੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਅਤੇ “ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ” ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਨੋਡ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕ੍ਰਿਪਟੋਕਰੰਸੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਇੱਕ ਬਲਾਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਓਨੀ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਵਿਧੀਆਂ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਨੋਡ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਤੀਜੀ ਧਿਰ ਦੀ ਲੋੜ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡਸ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਿਸਟਮ ਵਾਂਗ, ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡਸ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਹਨ।

ਲਾਭ: ਵਿਕੇਂਦਰੀਕਰਣ: ਨੋਡਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਨੈੱਟਵਰਕ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੂੰ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਹਮਲਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵਧੇਰੇ ਰੋਧਕ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਸੁਰੱਖਿਆ: ਨੋਡ ਹਰੇਕ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਧੋਖਾਧੜੀ ਜਾਂ ਗਲਤੀ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ: ਸਾਰੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਬਲਾਕਚੈਨ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਸਾਰੇ ਨੋਡਾਂ ਲਈ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੂਰੀ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨੁਕਸਾਨ: ਊਰਜਾ ਦੀ ਖਪਤ: PoW ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੋਡ, ਬਿਟਕੋਇਨ ਵਾਂਗ, ਕਾਫ਼ੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਦੀ ਖਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕੁਝ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਲਈ ਰੁਕਾਵਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤਕਨੀਕੀ ਗੁੰਝਲਤਾ: ਗੈਰ-ਮਾਹਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਨੋਡ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਲਕੇ ਨੋਡ ਅਕਸਰ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਸੰਦ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਪੂਰੇ ਨੋਡ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਸਰੋਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।

• • ਹਾਰਡਵੇਅਰ ਲੋੜਾਂ: ਪੂਰੇ ਨੋਡਾਂ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਾਰਡਵੇਅਰ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਟੋਰੇਜ ਅਤੇ ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ ਪਾਵਰ। ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਕੰਮਕਾਜ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਬਲਾਕਚੈਨ ਅਪਡੇਟਸ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾ ਕੇ, ਉਹ ਇਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸਿਸਟਮਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬੁਨਿਆਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨੋਡਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਹਿਮਤੀ ਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਉਪਭੋਗਤਾ ਹੋ, ਇੱਕ ਡਿਵੈਲਪਰ ਹੋ, ਜਾਂ ਇੱਕ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਹੋ, ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡਸ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਇਹ ਸਮਝਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਬਲਾਕਚੈਨ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ? ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੇ ਅਧਾਰ ਹਨ, ਜੋ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਅਖੰਡਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਤਕਨੀਕੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ ਜੋ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੀ ਇੱਕ ਸਮਾਨ ਅਤੇ ਅੱਪਡੇਟ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਨੋਡਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਸਮਝਣ ਲਈ, ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ, ਉਹ ਇਹਨਾਂ ਲੈਣ-ਦੇਣਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਹਿਮਤੀ ਵਿਧੀਆਂ, ਅਤੇ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਉਹ ਦੂਜੇ ਨੋਡਾਂ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਇਸਦਾ ਵੇਰਵਾ ਦੇਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

1. 1. ਲੈਣ-ਦੇਣ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ: ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੋਡ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਉਪਭੋਗਤਾ ਕੋਈ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ (ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਉਪਭੋਗਤਾ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਪਟੋਕਰੰਸੀ ਭੇਜਣਾ), ਤਾਂ ਬਲਾਕਚੈਨ ਵਿੱਚ ਜੋੜਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਵੈਧਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ: ਡਿਜੀਟਲ ਦਸਤਖਤ ਤਸਦੀਕ: ਨੋਡ ਜਾਂਚ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦਾ ਕ੍ਰਿਪਟੋਗ੍ਰਾਫਿਕ ਦਸਤਖਤ ਸਹੀ ਹੈ। ਹਰੇਕ ਲੈਣ-ਦੇਣ ‘ਤੇ ਉਸ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦੁਆਰਾ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸਨੇ ਬੇਨਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਦੀ ਗਰੰਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਦਸਤਖਤ ਗਲਤ ਹੈ, ਤਾਂ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਨੋਡ ਦੁਆਰਾ ਤੁਰੰਤ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਬੈਲੇਂਸ ਅਤੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਤਸਦੀਕ: ਇੱਕ ਨੋਡ ਇਹ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਭੇਜਣ ਵਾਲੇ ਕੋਲ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕਾਰਵਾਈ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਫੰਡ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਬਿਟਕੋਇਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਨੋਡ ਇਹ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪਤੇ ਵਿੱਚ ਬਿਟਕੋਇਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਮਾਤਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹਰੇਕ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੇ ਖਾਸ ਨਿਯਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਨੋਡ ਸੌਫਟਵੇਅਰ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਬਲਾਕਾਂ, ਟਾਈਮਸਟੈਂਪਾਂ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਨੈੱਟਵਰਕ ਪੈਰਾਮੀਟਰਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਨਿਯਮ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

1. 1. ਲੈਣ-ਦੇਣ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ: ਜੇਕਰ ਸਾਰੇ ਚੈੱਕ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਹਨ, ਤਾਂ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਨੋਡ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਬਲਾਕ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਬਲਾਕ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੇ ਸਹਿਮਤੀ ਵਿਧੀ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਹਿਮਤੀ ਵਿਧੀ: ਨੋਡਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤਾ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡ ਸਿਰਫ਼ ਮਨਮਾਨੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਜਾਂ ਅਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਉਹ ਇੱਕ ਸਹਿਮਤੀ ਵਿਧੀ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਤਰੀਕਾ ਜਿਸ ਦੁਆਰਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨੋਡ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਵੈਧਤਾ ਅਤੇ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਇਸ ‘ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੰਮ ਦਾ ਸਬੂਤ (PoW): ਬਿਟਕੋਇਨ ਵਰਗੇ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਕੰਮ ਦਾ ਸਬੂਤ ਇੱਕ ਸਹਿਮਤੀ ਵਿਧੀ ਹੈ ਜੋ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਗਣਿਤਿਕ ਗਣਨਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਮਾਈਨਰ ਕਹੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਨੋਡਾਂ ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਦਮ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਊਰਜਾ-ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਵੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਹਰ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਮਾਈਨਰ ਕਿਸੇ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇੱਕ ਬਲਾਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੇਨ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨਾਮ ਵਜੋਂ, ਮਾਈਨਰ ਨੂੰ ਬਿਟਕੋਇਨ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।

1. 1. ਸਟੇਕ ਦਾ ਸਬੂਤ (PoS): PoW ਦੇ ਉਲਟ, ਸਟੇਕ ਦਾ ਸਬੂਤ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਸਿਸਟਮ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਨੋਡਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਈ ਗਈ ਕ੍ਰਿਪਟੋਕਰੰਸੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਨੋਡ ਜਿੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕ੍ਰਿਪਟੋਕਰੰਸੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਾਅ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਓਨੀ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿਸੇ ਬਲਾਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰੇ। ਇਸ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ PoW ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਊਰਜਾ ਕੁਸ਼ਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ Ethereum 2.0 ਵਰਗੇ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਲਾਕਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੋਡਾਂ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਪਟੋਕਰੰਸੀ ਨਾਲ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਜੋ ਨੋਡ ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਗੁਆਉਣ ਦਾ ਜੋਖਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰ ਦਾ ਸਬੂਤ (PoA): ਇਹ ਵਿਧੀ ਇੱਕ ਟਰੱਸਟ ਮਾਡਲ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਇੱਥੇ, ਵੈਲੀਡੇਟਰ ਨੋਡ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਇਕਾਈਆਂ ਹਨ ਜੋ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਹਨ। ਇਹ ਮਾਡਲ ਕੁਝ ਨਿੱਜੀ ਜਾਂ ਅਰਧ-ਨਿੱਜੀ ਬਲਾਕਚੈਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਘੱਟ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਮਕਾਲੀਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਕਰੋ ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਬਲਾਕ ਇੱਕ ਨੋਡ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਨੋਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੀ ਇਕਸਾਰਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਨੋਡ ਸਿੰਕ੍ਰੋਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਨੋਡ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਬਲਾਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਇਸਨੂੰ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸਥਾਨਕ ਕਾਪੀ ਵਿੱਚ ਜੋੜਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨੂੰ ਭੇਜਦਾ ਹੈ।

1. 1. ਬਲਾਕ ਪ੍ਰਸਾਰ ਹਰੇਕ ਨੋਡ ਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਜ਼ਾ ਸੰਸਕਰਣ ਹੈ। ਇਹ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਅੱਪਡੇਟ ਸਾਰੇ ਨੋਡਾਂ ਨੂੰ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਨੋਡ ਦੀ ਲੋੜ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਹਮਲੇ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਅਤੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਬਲਾਕਚੈਨ ਮਾਡਲ ਦੇ ਮੁੱਖ ਫਾਇਦਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਇਸਦਾ ਹਮਲਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਰੋਧ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਇੱਕ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਇੱਕ ਹਮਲਾਵਰ ਨੂੰ ਇੱਕ PoW ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ 50% ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੋਡਾਂ ਜਾਂ ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਦੋਹਰੇ ਖਰਚੇ ਵਰਗੇ ਹਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 51% ਹਮਲਾ: ਇੱਕ PoW ਬਲਾਕਚੈਨ ਵਿੱਚ, 51% ਹਮਲਾ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਖਤਰਨਾਕ ਐਕਟਰ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ 50% ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਇਹ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਕਰ ਸਕੇਗਾ, ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਮਹਿੰਗਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ।

1. 1. ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਰਾਹੀਂ ਸੁਰੱਖਿਆ: ਬਲਾਕਚੈਨ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹਰੇਕ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਟੱਲ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਨੋਡਾਂ ਲਈ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਖਤਰਨਾਕ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਮੁੱਖ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਰੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਧੁਨਿਕ ਬਲਾਕਚੈਨ ਵਿੱਚ ਨੋਡ: ਹਾਲੀਆ ਵਿਕਾਸ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, Ethereum 2.0 ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, PoW ਤੋਂ PoS ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਨੋਡ ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸੀ। ਸੁਧਾਰੀ ਗਈ ਸਕੇਲੇਬਿਲਟੀ: ਆਧੁਨਿਕ ਬਲਾਕਚੈਨ ਆਪਣੇ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਦੀ ਸਕੇਲੇਬਿਲਟੀ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਪ੍ਰਤੀ ਸਕਿੰਟ ਵੱਧ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੈਣ-ਦੇਣ (TPS) ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡਾਂ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਵਿਕਾਸਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕਰਨ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਉਸ ਦੇ ਕੁਸ਼ਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।

• • ਲੇਅਰ 2 ਹੱਲ: ਬਿਟਕੋਇਨ ਲਈ ਲਾਈਟਨਿੰਗ ਨੈੱਟਵਰਕ ਅਤੇ ਈਥਰਿਅਮ ਲਈ ਆਸ਼ਾਵਾਦੀ ਰੋਲਅੱਪ ਵਰਗੀਆਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਮੁੱਖ ਬਲਾਕਚੈਨ ਤੋਂ ਕੁਝ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਨੋਡਾਂ ‘ਤੇ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਹੱਲ ਹਰੇਕ ਨੋਡ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮੁੱਚੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਕੰਮਕਾਜ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ, ਬਲਾਕਚੈਨ ਇਕਸਾਰਤਾ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਡੇਟਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਹਿਮਤੀ ਵਿਧੀਆਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੰਮ ਦਾ ਸਬੂਤ (PoW) ਅਤੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦਾ ਸਬੂਤ (PoS), ਜੋ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨੈੱਟਵਰਕ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਰਹੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਨੋਡ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੂੰ ਅੱਪ ਟੂ ਡੇਟ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਹਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਪ੍ਰਤੀ ਰੋਧਕ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਬਲਾਕਚੈਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹਾਲੀਆ ਵਿਕਾਸ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨੋਡ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਅਤੇ ਸਕੇਲੇਬਿਲਟੀ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡਸ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਸਾਰੇ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਬਲਾਕਚੈਨ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨੋਡ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਹਰੇਕ ਦੇ ਖਾਸ ਕਾਰਜ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨੋਡਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਨਾਲ, ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ, ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬਲਾਕਚੈਨ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਆਓ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨੋਡਾਂ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ: ਪੂਰੇ ਨੋਡ, ਹਲਕੇ ਨੋਡ, ਅਤੇ ਵੈਲੀਡੇਟਰ ਨੋਡ। ਪੂਰੇ ਨੋਡ: ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਨੀਂਹ ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਨੋਡ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੈੱਟਵਰਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਾਗੀਦਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੀ ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਅਤੇ ਅੱਪ-ਟੂ-ਡੇਟ ਕਾਪੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨੋਡ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕਰਣ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਰੇ ਬਲਾਕਾਂ ਅਤੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਨੋਡ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬਲਾਕਾਂ ਨੂੰ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

• • ਪੂਰੇ ਨੋਡਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ: ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਨੋਡ ਇਸ ਨੂੰ ਭੇਜੇ ਗਏ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਲਾਈਟ ਨੋਡ ਜਾਂ ਹੋਰ ਭਾਗੀਦਾਰ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਭੇਜਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਪੂਰੇ ਨੋਡ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਡਿਜੀਟਲ ਦਸਤਖਤਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨਾ, ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ, ਅਤੇ ਦੋਹਰੇ ਖਰਚ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ। ਬਲਾਕਚੈਨ ਸਟੋਰੇਜ ਅਤੇ ਅੱਪਡੇਟ: ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਨੋਡ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੀ ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਕਾਪੀ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਬਲਾਕਾਂ ਨੂੰ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਡੇਟਾਬੇਸ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਅੱਪਡੇਟ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਹਰੇਕ ਪੂਰੇ ਨੋਡ ਦਾ ਪੂਰਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਇਤਿਹਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਇਕਸਾਰਤਾ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਯਤਨ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨੈੱਟਵਰਕ ਸੁਰੱਖਿਆ: ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸਥਾਨਕ ਕਾਪੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖ ਕੇ, ਇਹ ਨੋਡ ਪੂਰੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ ਹਮਲਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਘੱਟ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਕਈ ਨੋਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਅਤੇ ਸਮਕਾਲੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਪੂਰੇ ਨੋਡਸ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੂਰੇ ਨੋਡ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੇ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕਰਨ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਕਮੀਆਂ ਹਨ: ਸਰੋਤ ਖਪਤ: ਪੂਰੇ ਨੋਡਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਸਟੋਰੇਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸੌ ਗੀਗਾਬਾਈਟ ਡੇਟਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸੀਮਤ ਹਾਰਡਵੇਅਰ ਸਰੋਤਾਂ ਵਾਲੇ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੈਂਡਵਿਡਥ ਦੀ ਲੋੜ: ਕਿਉਂਕਿ ਇਹਨਾਂ ਨੋਡਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਸਿੰਕ੍ਰੋਨਾਈਜ਼ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਨੋਡਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਥਿਰ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਇੰਟਰਨੈਟ ਬੈਂਡਵਿਡਥ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਲਕੇ ਨੋਡ: ਵਧੇਰੇ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਹੱਲ ਹਲਕੇ ਨੋਡ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ “SPV” (ਸਿਮਲੀਫਾਈਡ ਪੇਮੈਂਟ ਵੈਰੀਫਿਕੇਸ਼ਨ) ਨੋਡ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪੂਰੇ ਨੋਡਾਂ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਹਨ। ਇਹ ਨੋਡ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕਾਪੀ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ, ਪਰ ਸਿਰਫ਼ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

• • ਹਲਕੇ ਨੋਡਜ਼ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਤੇਜ਼ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ: ਹਲਕੇ ਨੋਡ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਪੂਰੇ ਨੋਡਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪੂਰੇ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਬਲਾਕ ਹੈੱਡਰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕਾਪੀ ਦੀ ਲੋੜ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇਹ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਬਲਾਕ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਮੋਬਾਈਲ ਵਾਲਿਟ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ: ਹਲਕੇ ਨੋਡ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਡਿਵਾਈਸਾਂ ‘ਤੇ ਕ੍ਰਿਪਟੋਕਰੰਸੀ ਵਾਲਿਟ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਡੇਟਾ ਅਤੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਖਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਪਭੋਗਤਾ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਨੋਡ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕ੍ਰਿਪਟੋਕਰੰਸੀ ਭੇਜਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਹਲਕੇ ਨੋਡਜ਼ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਘੱਟ ਸਰੋਤ ਖਪਤ: ਪੂਰੇ ਨੋਡਾਂ ਦੇ ਉਲਟ, ਹਲਕੇ ਨੋਡਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਸਟੋਰੇਜ ਸਪੇਸ ਅਤੇ ਬੈਂਡਵਿਡਥ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਲਈ ਢੁਕਵੇਂ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹਾਰਡਵੇਅਰ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨਾਲ ਇੰਟਰੈਕਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।

• • ਪਹੁੰਚਯੋਗਤਾ: ਹਲਕੇ ਨੋਡ ਵਧੇਰੇ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬਲਾਕਚੈਨ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਸੌਖਾ ਹੈ। ਹਲਕੇ ਨੋਡਾਂ ਦੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹਲਕੇ ਨੋਡਾਂ ਦੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਹਨ: ਘੱਟ ਸੁਰੱਖਿਆ: ਕਿਉਂਕਿ ਹਲਕੇ ਨੋਡ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪੂਰੇ ਨੋਡਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਹਮਲਿਆਂ ਲਈ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖਤਰਨਾਕ ਨੋਡਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਹਲਕਾ ਨੋਡ ਨੈੱਟਵਰਕ ਇਕਸਾਰਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੂਰਾ ਨੋਡ ਨਿਰਭਰਤਾ: ਹਲਕੇ ਨੋਡ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੂਰੇ ਨੋਡਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਪੁਰਾਣੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਹਲਕੇ ਨੋਡ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ।

• • ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਨੋਡਸ: ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਹੁੰਚ ਵੈਲੀਡੇਟਰ ਨੋਡ ਅਕਸਰ ਪਰੂਫ ਆਫ਼ ਸਟੇਕ (PoS) ਸਿਸਟਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਈਥਰਿਅਮ 2.0। ਇਹ ਨੋਡ ਬਲਾਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖਾਸ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੁਆਰਾ “ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ” ਵਿੱਚ ਰੱਖੀ ਗਈ ਕ੍ਰਿਪਟੋਕਰੰਸੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪੂਰੇ ਅਤੇ ਹਲਕੇ ਨੋਡਾਂ ਦੇ ਉਲਟ, ਇਹਨਾਂ ਨੋਡਾਂ ਨੂੰ ਹਰੇਕ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਸੌਂਪਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਸਗੋਂ PoS ਸਹਿਮਤੀ ਵਿਧੀ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਕੇ ਬਲਾਕਚੈਨ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਬਲਾਕ ਜੋੜਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸੌਂਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਨੋਡਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਲਾਕ ਭਾਗੀਦਾਰੀ: ਇਹ ਨੋਡ ਨਵੇਂ ਬਲਾਕ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਉਸ ਕ੍ਰਿਪਟੋਕਰੰਸੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦਾਅ ‘ਤੇ ਲਗਾਈ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਬਲਾਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਨੋਡ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਲਾਕ ਨੂੰ ਚੇਨ ਵਿੱਚ ਜੋੜਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਇਨਾਮ: ਕਿਉਂਕਿ ਵੈਲੀਡੇਟਰ ਨੋਡ PoS ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਬਲਾਕ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਪਟੋਕੁਰੰਸੀ ਇਨਾਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਅਤੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਵੈਲੀਡੇਟਰ ਨੋਡਸ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਊਰਜਾ ਕੁਸ਼ਲਤਾ: PoS ਵਰਗੇ ਸਿਸਟਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਵੈਲੀਡੇਟਰ ਨੋਡ, PoW ਵੈਲੀਡੇਟਰ ਨੋਡਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਊਰਜਾ ਕੁਸ਼ਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਜੋ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਨੈੱਟਵਰਕ ਸੁਰੱਖਿਆ: ਵੈਲੀਡੇਟਰ ਨੋਡ ਨਵੇਂ ਬਲਾਕਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਕੇ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਟੇਕਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨੋਡ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਬਦਨੀਤੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਗੁਆਉਣ ਦਾ ਜੋਖਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਲਾਕਚੈਨ ਨੋਡ, ਭਾਵੇਂ ਪੂਰੇ, ਹਲਕੇ, ਜਾਂ ਪ੍ਰਮਾਣਕ ਹੋਣ, ਸਾਰੇ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕ੍ਰਿਤ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਕੰਮਕਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਕੇਂਦਰੀਕਰਣ ਲਈ ਪੂਰੇ ਨੋਡ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹਲਕੇ ਨੋਡ ਉਹਨਾਂ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵਧੇਰੇ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਹੱਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਪੂਰੀ ਕਾਪੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਬਲਾਕਚੈਨ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਵੈਲੀਡੇਟਰ ਨੋਡ, ਪਰੂਫ ਆਫ਼ ਸਟੇਕ-ਅਧਾਰਿਤ ਸਿਸਟਮਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਬਲਾਕਾਂ ਦੇ ਜੋੜ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨੋਡ ਆਧੁਨਿਕ ਬਲਾਕਚੈਨ ਦੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਇਹਨਾਂ ਨੈੱਟਵਰਕਾਂ ਨੂੰ ਲਚਕਦਾਰ, ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।